"TÜRKİYE 80 TARIMSAL ÜRÜNDE İLK 10’DA"
(13.05.2022 . 11:26:45) (Okuma: 328)
İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz, Borsanın Mayıs ayı Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye’nin önemli bir tarım ülkesi olduğunu belirterek, “FAO verilerine göre 80 tarımsal üründe dünyanın en büyük 10 üreticisinden biriyiz. 51 üründe ise ilk 5 üreticiden biriyiz. Tarımsal ihracatımızdaki artış da sürüyor. Ancak katma değerli ürün konusunda kendimizi geliştirmeliyiz” dedi.
Dünya gıda pazarının küreselleşme eğiliminin sürdüğüne dikkat çeken Başkan Ali Kopuz, “Dünya tarihinde gıda pazarı hiç bugünkü kadar küreselleşmemişti. Bir kuşak öncesinin adını bile duymadığı meyve ve sebzeleri bugün sadece tüketmiyor, üretiyor ve hatta ihraç ediyoruz… Endüstriyel üretim ve lojistik sayesinde büyüyen küresel gıda pazarı; pandemi, iklim değişikliği, bölgesel savaşlarla darbe alsa da, gelişmesini sürdürüyor. Son yıllarda yaşanan sorunlar, küresel bir gıda krizi riskini artırdı. Bu risk, ülkelerin gıdada kendi kendilerine yetme kaygı ve talebini doğurdu. Bu da güçlü bir gıda stoku eğilimi başlattı. Örneğin Çin’in tahıl stokları dikkat çekici boyutlara ulaştı. Bugün 282 milyon ton olan toplam dünya buğday stokunun yarısı, sadece Çin’in stoklarında bulunuyor” dedi.
Gıda Krizi Derinleşebilir
Bu eğilimin, gıda krizini derinleştirme ihtimali olduğuna dair uyarılar olduğunu belirten Ali Kopuz şöyle konuştu: “Bazı uzmanlara göre gıda stoku ve dış ticareti azaltacak önlemler, krizi derinleştirebilir. Uzmanlar bu krizinin aşılmasında, üretimin artırılması doğrultusunda alınacak tedbirlerin, daha etkili olacağı uyarısında bulunuyorlar. Örneğin Dünya Bankası tarafından yayınlanan “Gıda Krizini Engellemenin Dört Yolu” başlıklı makalede, gıda ticaretinin engellenmemesi, yoksul kesimlere yardım, tarım desteklerinin artırılması ve kalıcı gıda güvenliği için gıda sisteminin dönüştürülmesi gerektiği belirtiliyor.
Hükümetimiz bu konuda doğru adımları atıyor. Ülke ihtiyaçlarını tehdit eden bir durum olmadıkça, gıdada dış ticaret kısıtlamalarına gidilmiyor. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı, hem yoksul kesimlere hem de tarıma yönelik tedbirler artarak sürüyor. Öte yandan, yıllardır tarım ve gıda sistemimizin geliştirilmesi çalışmaları da aralıksız yürütülüyor.
Ancak hem pandemi hem de savaşlar dolayısıyla artan gıda fiyatları, satınalma gücünün de düşmesiyle önemli bir sorun olarak gündemimizdeki yerini koruyor. Bu sorunun kısa vadeli tedbirlerle çözülmesi de mümkün görünmüyor.
Her zaman söylediğimiz gibi, en az savunma kadar stratejik bir sektör olan tarım ve gıdanın gelişmesi için, ileri teknoloji kullanımıyla verimliliği ve üretim miktarını artırmamız gerekiyor. Bunun yanında ürünlerimizin, özellikle dış piyasalara katma değerli bir biçimde ulaşmasını sağlamak için de çabalarımızı geliştirmeliyiz.”
Katma Değerli Ürün Desteklenmeli
Türkiye’nin önemli bir tarım ülkesi olduğunu belirten İSTİB Başkanı Ali Kopuz, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu noktada, Türkiye’deki tarımsal üretiminin boyutlarını görmek bakımından, bazı rakamları sizlerle paylaşmak istiyorum. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO’nun verilerine göre Türkiye, tarımda dünyanın ilk 10 ülkesinden biri… Tarımsal üretimde Avrupa’da da birinciyiz. Yine FAO’nun ülkelere göre üretim verilerini açıkladığı 200 civarındaki bitkisel ve hayvansal ürünün 80 tanesinde dünyadaki ilk 10 üreticiden biriyiz.
Örnek vermek gerekirse, fındık, incir, kayısı, kiraz üretiminde dünyada ilk sıradayken; bal, nohut, karpuz gibi birçok üründe de dünya ikincisiyiz. Elma, domates, koyun peynirinde üçüncü sırada, mercimek, ceviz ve son dönemde çok tartışılan ayçiçek yağında dördüncü, zeytinyağında ise beşinci sıradayız.
2021 yılı tarımsal ihracatımız 25 milyar dolar oldu. Bu senenin ilk iki ayındaysa 4,5 milyar doları aştı. Ancak, dünyanın en önemli tarım ülkelerinden biri olmamıza rağmen, bu ürünleri katma değerli bir biçimde ihraç edemediğimiz için, yeteri kadar kazanç elde edemiyoruz. Tarımsal üretimimizi artırmanın yanında, katma değerli bir biçimde sunumu için de radikal adımlar atmamız gerekiyor. Çok sık gündeme geldiği için fındık örneğini ele alalım. Dünya fındık üretiminde 660 bin ton ile açık ara birinciyiz, dünyadaki fındığın üçte ikisini biz üretiyoruz ama verimliliğimiz çok düşük. Eğer fındık tarımında verimliliği artırırsak, gelirimizi en az ikiye katlayabiliriz. Öte yandan fındığın hammadde olarak ihracı yerine, işleyip katma değerli olarak ihracına başlayabilirsek, milli gelirimizi çok daha fazla artırabiliriz.
Bu nedenle, tarımsal desteklerin yanında katma değerli ürünleri artıracak bir destek sistemine de ihtiyacımız var. Odağına katma değerli üretimi alarak yapılacak her türlü çalışmanın müspet sonuçlarını göreceğimize inanıyorum.”